Muck duiken of muck diving, wat is dat?
Als je wilt weten wat Muck duiken is, dan helpt de Engelse vertaling je meteen. De betekenis van Muck is in het Nederlands: mest, viezigheid, drek.
Je zou muck diving dus kunnen vertalen als duiken in de viezigheid. Denk aan een bodem van zand, slib, dood koraal, steentjes. Niet echte viezigheid natuurlijk. Het is een natuurlijke bodem, maar het lijkt leeg en kaal.
De eerste keer dat ik een muck dive deed vroeg ik me af waarom ik op deze lege zandvlakte zwom. Ik zag niets dan zand, hier en daar een steen of plukje zeewier/koraal en verder niks.
Gelukkig zwom ik die eerste keer met een ervaren gids die me direct allerlei interessant onderwaterleven begon aan te wijzen. Wat prachtig, er was zóveel te zien en te fotograferen.
Ondanks ik dacht dat ik op een kale vlakte zwom, keek ik al snel mijn ogen uit.
Geef dat muck duiken dus zeker een kans!
Is Muck diving iets voor jou?
Je doet geen muck duik voor de algehele schoonheid onderwater. Geen mooie riffen, geen koraaltuin, maar een kale bodem.
Maar vergis je niet, ondanks al dit ogenschijnlijke “niks” is muck duiken al snel een droom voor de onderwaterfotograaf!
Bij dit type duiken gaat het om de beestjes die daar leven. Meestal kleine diertjes die lastig te spotten zijn. Dat is logisch, ze hebben niet veel beschutting om zich te verbergen. Ze zijn dus heel goed gecamoufleerd of leven in de bodem.
Muck duiken is een beetje als een speurtocht. Je zwemt langzaam, al speurend naar een kleine beweging, een afwijking in kleur of vorm. Op zoek naar die bijzondere beestjes.
Muck duiken is een hele andere beleving dan het duiken in kristal helder water op een mooi rif vol met gekleurde vissen. Het één is niet persé beter dan het andere, het is gewoon een compleet andere ervaring.
Wat voor dieren zie je daar in het zand?
De charme van muck diving zijn de bijzondere diertjes. Vaak zijn ze klein en vind je ze alleen in deze omgeving. Sommige dieren zijn echt buitenaards mooi.
Ik heb zeker mijn ogen uit gekeken en kon een aantal dieren van mijn wensenlijstje afstrepen.
Wat je kunt vinden is natuurlijk afhankelijk van het land en het seizoen waarin je duikt. Sommige dieren zijn wijdverspreid, andere heel regionaal of zelfs seizoensgebonden.
Vraag bij je duikcentrum of aan je duikgids welke dieren veel voorkomen in het gebied waar je duikt. Wil je iets heel specifieks zien, informeer dan op voorhand of je op de juiste plaats en in het juiste seizoen zit.
Typisch onderwaterleven tijdens het muck duiken zijn garnalen, slakjes (nudibranchs), krabbetjes, verschillende soorten octopus en cuttlefish.
De frogfish en het zeepaardje vind je ook vaak in deze omgeving.
Tips voor het muck duiken, duikskills
Als eerste geef ik je een aantal tips voor wat betreft het muckduiken zelf.
Deze tips helpen je extra veel plezier te beleven aan het muck duiken, voor jezelf, je buddy én het onderwaterleven.
- Werk aan je drijfvermogen.
Omdat je beestjes in het zand bekijkt, zwem je dicht bij de bodem. Is je drijfvermogen niet in orde, dan:
a. maak je veel stof doordat je vaak de bodem aanraakt met je lichaam of je vinnen.
b. kun je de dieren niet goed bekijken, laat staan fotograferen, omdat je niet stil genoeg hangt, waardoor je weer bij a uitkomt.
- Leer verschillende fintechnieken.
Vergeet de standaard flutterkick die je standaard leert bij het duiken of snorkelen.
Leer en/of perfectioneer deze fintechnieken:
– frogkick, waarbij je je onderbenen en dus je vinnen naar boven houdt, terwijl je lichaam en bovenbenen horizontaal blijven. Zo komen je vinnen nooit in de buurt van het zand of slib en is de kans dat je het zicht verpest minimaal.
– helicopterturn, een manier om jezelf op de plaats om te draaien. Ideaal om te draaien, of dat nou 180 graden is of maar een heel klein beetje. Op deze manier kom je goed voor je onderwerp uit.
– backkick, zwem achteruit! Superhandig voor als je net iets te dicht op je onderwerp zit.
- Spreek de duik goed door met je buddy.
De kans is namelijk groot dat jullie ieder met je neus in het zand aan het speuren/ fotograferen zijn. Bespreek samen hoe je het beste bij elkaar in de buurt kunt blijven. Je raakt elkaar gemakkelijk kwijt als je geconcentreerd aan het fotograferen bent.
- Don’t be that guy!
Als je een bijzonder beestje ziet, probeer er dan voor te zorgen dat je het niet verstoord en/of lastig valt. Raak nooit dieren aan!
Stalk je foto onderwerp niet, blijf niet onnodig in zijn gezicht flitsen. Maak een paar foto’s en zwem weer verder. Fijn voor het beestje, vooral als er nog een paar fotografen in je groepje duiken die ook nog kans op een foto willen hebben.
- Zwem langzaam. En dan nog wat langzamer.
Je ziet meer en als je een onderwerp ziet kun je het ook voorzichtiger benaderen.
- Zorg dat er niets onder je “bungelt”.
Je manometer, octopus en wat je verder nog aan je BCD hebt geklipt, stop het allemaal netjes en compact weg zodat er niets door het zand sleept.
Tips voor muck diving fotografie
De tips voor het duiken zijn het belangrijkste voor je fotografie tijdens het muck duiken. Het fotograferen in het zand en in het slib zijn min of meer hetzelfde als alle andere omgevingen waar je in fotografeert. Omdat de omgeving zo uniek is, zijn er een paar dingen om extra aandacht aan te besteden.
- Verdiep je van te voren in wat je kunt verwachten in de omgeving.
Welke beestjes zitten er vooral en hoe gedragen ze zich. Zijn ze gemakkelijk benaderbaar of juist heel schuw?
- Je zou zelfs een “verlanglijstje” kunnen maken van beestjes die je heel graag zou willen zien. Je divemaster of duikgids kan je dan helpen ze te vinden. Door met een bepaald fotografiedoel te duiken ben je beter voorbereid op het perfecte shot!
- Zit je foto onderwerp niet op de ideale plek?
Zit ie verstopt onder een steen of richeltje waardoor je je flitslicht niet goed kan richten? Of zit ie met zijn gezicht de verkeerde kant op? Dan kun je twee dingen doen. Wachten tot hij zich omdraait/verplaatst of doorzwemmen. Het is geen goede duik-etiquette om dieren aan te raken en het kan nog gevaarlijk zijn ook. Sommige dieren zijn giftig.
Daarnaast verspil je kostbare duiktijd door een foto te maken wat waarschijnlijk toch niks wordt. Zwem verder en gebruik je lucht op een beestje wat beter meewerkt.
- Maak een paar testshots op een steen of van je hand.
Zo weet je dat je alvast een goede basis instelling op je camera en flitslicht hebt. Zie je het perfecte beestje en heb je maar 1 kans op een foto? Dan is de kans groter dat die foto gelukt is.
- Bekijk je foto onderwerp van een afstandje en probeer alvast te bedenken hoe en vanaf waar je de foto wilt maken. Kun je er gemakkelijk voor zwemmen? Of moet je een beetje van boven richten?
Als je van te voren nagedacht hebt over wat je wilt gaan doen, dan kun je vervolgens langzaam richting je fotomodel zwemmen.
- Gebruik een focus licht, het kan je helpen je licht goed te richten en het helpt je camera om beter te focussen. Je camera kan soms moeite hebben met focussen in weinig licht en/of goed gecamoufleerde diertjes.
- Neem de tijd om je foto onderwerp rustig te benaderen. Snel erop af zwemmen werkt nooit, het beestje is altijd sneller dan jij kunt schieten.
- Laag, lager, laagst. Probeer op ooghoogte van je onderwerp te komen en vanaf daar te fotograferen. Dat kan een uitdaging zijn met die kleine beestjes.
Hier kom je erachter hoe belangrijk drijfvermogen en trim zijn. Hoe laag bij de bodem kun jij komen zonder zand/stof op te laten waaien?
Camera setup: groothoek of macro?
Muck duiken is all about kleine beestjes. Zeker macro dus!
Voor je camera met verwisselbare lens is een 60 mm macro lens een goed uitgangspunt. De meeste beestjes in het zand vertrouwen op hun camouflage en zijn redelijk goed benaderbaar.
Fotografeer je met een compact camera onderwater, dan is je macro stand zeker een goede optie.
Voor alle soorten camera’s kun je wetlenzen/diopters kiezen, die je op de voorkant van je camerapoort kunt schroeven. Daarmee kun je weer verder variëren in beeld, bijvoorbeeld super-macro. Je verkleint je focus afstand ook, waarmee je nog dichter op je foto onderwerp kunt.
Uiteindelijk fotografeer je met wat je hebt. Heb je alleen een groothoek? Ga dan aan de slag met close focus – wide angle. Je fotografeert dan met je groothoek van heel dichtbij waardoor je ook de omgeving meepakt. Op die manier kun je een mooi verhaal vertellen in je foto. De superkleine diertjes kun je daar niet mee fotograferen, daar heb je dan toch een macro lens of stand voor nodig.
Flitslicht
Om te fotograferen in de modder heb je flitslicht nodig. Ook al zwem je relatief ondiep, de donkere ondergrond slokt al je licht op. Je verliest licht, contrast en kleur. Je kunt kiezen voor een flitser of videolicht, beide werken goed.
Extra interessante verlichting creeer je met een snoot. De snoot verandert je licht in een geconcentreerde bundel, waarmee je je onderwerp letterlijk en figuurlijk in de spotlight zet. Naast het feit dat je onderwerp de show kan stelen, kun je met een snoot de achtergrond verbergen door het niet te belichten. Je krijgt dan een donkere of zelfs zwarte achtergrond.
Mijn camera setup voor muck duiken
Om je een voorbeeld te geven, ik duik met een Sony A6500 in een Fantasea waterhuis.
Ik fotografeer 16-50 mm lens achter een platte poort.
Deze kan ik gebruiken voor critters met het formaat van mijn hand of groter, maar de focus afstand is eigenlijk wat groot.
Dat betekent dat de afstand tussen de poort en het diertje groter is dan ik eigenlijk zou willen, waardoor ik extra goed op moet letten dat ik geen zweefvuil in beeld krijg.
Voor alles wat kleiner is gebruik ik de macro converter van Nauticam, de CMC-1.
Voor macro gebruik ik over het algemeen een gewone flitser en/of de Backscatter miniflash met snoot.
De beste locaties voor muck duiken
Heb ik je enthousiast gemaakt? Ben je klaar om te gaan muck-duiken?
De meest bekende plekken zijn in Azie, bijvoorbeeld Bali, Lembeh en Raja Ampat.
Dauin en Anilai in de Filipijnen zijn zeer bekend.
Ik maakte de meest toffe muck duiken in Dauin, ik ben fan!
Andere toffe duikbestemmingen om te muck duiken zijn:
Californie, Blue Heron Bridge, Hawaii en Nelson Bay in Australie.
Uiteindelijk kun je overal waar je een zanderige bodem kunt vinden “muck duiken”. De vraag is of je op alle locaties interessante beestjes gaat zien. In Zeeland hebben we tenslotte ook zanderige stukken, maar daar vind je nou eenmaal geen frogfishes.
Geef het eens een kans, wees nieuwsgierig en ga op ontdekking uit!
En laat me weten wat je gefotografeerd hebt, want de second best thing na zelf duiken is verhalen lezen van anderen die mooi gedoken hebben!