Help mee aan het rif op Bonaire met de Reef Renewal cursus.
Kleurrijke koralen, zwierige gorgonen en scholen vis in alle soorten en maten — Bonaire is prachtig. Maar wie er vaker gedoken heeft of oude foto’s terugziet, merkt het verschil. Het rif is aan het veranderen. En niet in positieve zin. En daar komt de Reef Renewal cursus Bonaire voor in actie!
Ziektes zoals SCTLD (Stony Coral Tissue Loss Disease), stormschade, opwarming van het water, vervuiling en verstoring door kustontwikkeling zorgen ervoor dat het rif het moeilijk heeft. Waar vroeger metershoge koraalkoppen stonden, zie je nu kale plekken of algenbedekte structuren. Gelukkig zijn er mensen en organisaties die daar iets aan doen — en jij kunt helpen. Zelfs tijdens je vakantie.

Waarom de Reef Renewal cursus op Bonaire?
Reef Renewal Foundation Bonaire kweekt koraal in ‘onderwaterkwekerijen’ en plant deze jonge koralen later weer uit op beschadigde delen van het rif. En als duiker kun je daaraan meedoen!
Ik ben al jaren fan van Bonaire, maar had nog nooit echt stilgestaan bij hoe je als duiker kunt helpen. Tot ik hoorde over deze cursus. Niet alleen leer je hoe het rif zich ontwikkelt, maar je steekt ook letterlijk je handen uit de mouwen – onder water dan.
De leukste cursus om te volgen én om te geven
Ik vond het bijzonder interessant om te leren over de verschillende methodes van koraalrestauratie en over het wetenschappelijk onderzoek dat daarbij komt kijken. Zo weet ik nu bijvoorbeeld dat er binnen de verschillende typen koralen ook weer verschillende genenpoelen bestaan. Verschillende families reageren anders op ziektes en op methodes van restauratie.
Onze instructeur René gaf ons uitgebreid theorieles in het koele leslokaal. Ik vond het machtig interessant. Zelfs als je maar kort op Bonaire bent en niet mee kunt doen aan de maandelijkse onderhoudsactie, dan nog is er zóveel boeiends te leren.
René is zelf heel bevlogen en zei:
“Als instructeur vind ik dit één van de leukste cursussen om te geven. Je geeft er zoveel mee terug, het heeft echt betekenis.”
Naast de theorie maak je drie duiken, verdeeld over twee dagen. Dat kan aansluitend, maar ik deed de eerste duik in week 1 en de tweede en derde een week later. Overleg vooral met het duikcentrum wat de mogelijkheden zijn tijdens jouw vakantie.

Wat je leert tijdens de duiken van de Reef Renewal cursus
Tijdens de duiken leer je onder andere het koraal klaarmaken om op te hangen in de boompjes. Zo’n koraalboompje is een structuur waar nieuwe koraalstukjes kunnen groeien. Die stukjes worden op maat gemaakt en met draad bevestigd. Best een gepriegel met dat kleine materiaal! Ook leer je het koraal dat al in de boompjes hangt schoonmaken. Je verwijdert de algen van de stukjes koraal – wat vissen zoals papegaaivissen op het echte rif doen. Alsof je onkruid wiedt in je groentetuin, maar dan onder water.
En dan komt misschien wel het mooiste onderdeel: het uitplanten van koraal. Je leert hoe je de stukken die goed gegroeid zijn het beste kunt plaatsen zodat ze de meeste kans hebben om aan te slaan. Op de terugweg duik je vaak langs eerder uitgezette ‘tuintjes’ om het verschil in groei te zien. Geweldig om te zien hoe jonge koralen niet alleen groeien, maar ook meteen ander onderwaterleven aantrekken.
Wist je dat koraallarven zich oriënteren op basis van geluid?
En dat elk type koraal genetische variatie kent, waardoor sommige families beter bestand zijn tegen ziektes dan andere?
Ik had mijn twijfels…
Van tevoren wist ik niet zo goed wat ik me moest voorstellen bij het kweken, onderhouden en uitzetten van koraal. Ik had de boompjes waarin het koraal hangt al vaker gezien tijdens duiken, maar wat je daar nou precies zelf bij doet – én of dat leuk is – dat wist ik niet zo goed. Misschien was ik zelfs een beetje afwachtend. Boven water houd ik best van tuinieren, ik heb zelfs een klein groentetuintje, maar zou ik onder water niet liever gewoon een ‘gewone’ duik maken?

Duiktechniek + volle focus = voldoening
Daar had ik me geen zorgen over hoeven maken, want de duiken zijn superleuk! Aan de ene kant daagt de Reef Renewal cursus op Bonaire je duiktechnisch uit. We werkten ondiep, dus je trim en buoyancy moeten echt goed zijn. Je moet je aandacht bij het koraal houden en bezig zijn met de bevestiging van draad, terwijl je helemaal stil hangt. Gelukkig redde ik me daar prima mee – bij onderwaterfotografie moet je tenslotte ook stil hangen terwijl je met je hoofd ergens anders mee bezig bent.
En het is mooi om te merken hoe geconcentreerd je bezig bent. Je moet op je handelingen letten, op je omgeving (je wilt niets per ongeluk beschadigen met je vinnen) én je lucht in de gaten houden. Je lucht kan je sneller verbruiken omdat je zo druk bezig bent met het werken aan de boompjes én je concentratie.
En terwijl jij aan het werk bent, komt het onderwaterleven naar je toe. Omdat je lang op één plek blijft, zie je vissen die normaal eerder jou voorbijzwemmen. In één van de boompjes “woonde” zelfs een trumpetfish die me nieuwsgierig kwam bekijken.
Maar het mooiste vond ik dat ik echt een doel had. Ik had een missie. En dat gaf een heel ander gevoel aan de duik. De tijd vloog voorbij en ik had er zóveel plezier in!

Werkt het koraalherstel echt?
Ja — en nee. Herstel van een rif is geen quick fix. Veel factoren spelen mee: temperatuur, stormen, ziektes. Maar op plekken waar jaren geleden alleen zand was, ontstaan nu weer beginnende rifstructuren. Vis komt terug. Sponzen vestigen zich. En duikers merken het verschil.
Misschien nog belangrijker: wie deze cursus volgt, kijkt anders naar het rif. Met meer respect, afstand en bewustzijn. Alleen dát al is winst.

Wil jij ook Koraal herstellen op Bonaire?
Wil je meer leren over het rif én bijdragen aan het herstel ervan? Dan is deze cursus echt een aanrader. Je gaat met een goed gevoel het water uit – en duikt daarna met een heel andere blik langs het rif.
Duikcentrum: Scuba Elite Bonaire
Inhoud: Theorie + 3 duiken, verdeeld over twee dagen
PADI-specialty: Je ontvangt een officiële certificering
Tip: Overleg vooraf als je de duiken wilt spreiden over meerdere dagen
